ද්විත්ව සටහන් න්‍යාය.

ලූකා පැසියෝලි විසින් හදුන්වා දුන් ද්විත්ව සටහන් න්‍යාය අනුව සෑම හර සටහනකටම තවත් බැර සටහනක් පැවතිය යුතු යැයි පවසමින් නව න්‍යායක් ලොවට හදුන්වා දෙන ලදී. මේ අනුව ගිණුම්කරණයේදී සිදුවන ඇතැම් අඩු පාඩු මගහරවා ගත හැකි බව ඔහු විසින් අනාවරණය කරන ලදී.

ඒ අනුව ද්විත්ව සටහන් තැබීමේදී පහත සිද්ධාන්තයට අනුව ගිණුම් තැබීම වඩා නිවැරදි බව ඔහු විසින් පෙන්වා දෙන ලදී.

එනම් වත්කම් හෝ වියදම් වැඩිවීම හර සටහනකින් තැබිය යුතු බවත්, එවායේ අඩුවීම බැර සටහනකින් දැක්විය යුතු බවත් ඔහු විසින් හෙලි කරන ලදී.

එමෙන්ම, වගකීම්, ආදායම් හා හිමිකම් ශේෂ වල වැඩිවීම බැර සටහනකින් දැක්විය යුතු බවත්, එවායේ අඩු වීම හර සටහනකින් දැක්විය යුතු බවත් ඔහු විසින් ප්‍රකාශ කර ඇත.

එසේ, හර හා බැර යනුවෙන් නිවැරදිව ගිණුම් තැබීම තුලින් වඩා නිවැරදි ගිණුම්කරණ ක්‍රියාවලියක් ස්ථාපිත කළ හැකි බව ඔහු විසින් ලොවට කියාදෙන ලදී.

ගිණුම්කරණ සමීකරණය

ගිණුම්කරණ සමීකරණය ඉගෙනීමට ප්‍රථම ගිණුම්කරණයේ මූලිකම සංකල්පය වන ඒකක සංකල්පය හදුනාගැනීම ඉතා වැදගත්‍ ය.

ගිණුම්කරණ ඒකක සංකල්පයට අනුව දක්වන්නේ ව්‍යාපාරය, එහි අයිතිකරු හෝ අයිතිකරුවන්ගෙන් පැහැදිලිව වෙන්කොට හදුනාගෙන ගිණුම්කරණය කළ යුතු බවයි. ඒ අනුව ව්‍යාපාරයට අයිතිකරුවන් විසින් යොදවන අරමුදල් ව්‍යාපාරයේ බාහිර වගකීමක් ලෙස කටයුතු කිරීම කල යුතු අතර ව්‍යාපාරයෙන් අයිතිකරුවන් විසින් වත්කම් ඉවත් කරගන්නේ නම් එය ඔහු සැපයූ ප්‍රාග්ධනයෙන් අඩුකල යුතුය.

ඉහත පරිච්ඡේදය තුළ වත්කම්, වගකීම්, සහ ප්‍රාග්ධනය යනුවෙන් වචන 3ක් ඔබට දැකගත හැක. ප්‍රථමයෙන් මෙම පදයන් පැහැදිලි කරගැනීම ඉතා වෑදගත්‍ ය.

අතීත ගනුදෙනුවක හෝ සිදුවීමක ප්‍රතිඵලයසිදු අතිවන, වර්තමානයේ ව්‍යාපාරය විසින් පාලනය කරනු ලබන, අනාගතයේදී ආර්ථික ප්‍රතිලාභ ව්‍යාපාරය තුලට ගලා ඒමේ ප්‍රවණතාවයක් ඇති ස්පෘශ්‍ය/අස්පෘශ්‍ය සියලු සම්පත් වත්කම් ලෙස හදුන්වයි. වගකීම් යනු, අතීත ගණුදෙනුවක හෝ සිදුවීමක ප්‍රතිඵලයක් මත ඇති වන, වර්තමානයේ ව්‍යාපාරය විසින් පාලනය කරනු ලබන හා අනාගතයේදී ව්‍යාපාරයේ සම්පත් පිටතට ගලා යෑමේ ප්‍රවණතාවයක් ඇති සම්පත් ව්‍යාපාරයක වගකීම් ලෙස හදුන්වයි. කෙටියෙන් ව්‍යාපාරය විසින් පාලනය කරනු ලබන සියලු සම්පත් වත්කම් ලෙස හදුන්වන අතර, බාහිර පාර්ශවයන්ගෙන් ණය පදනම මත ලබාගෙන ඇති වත්කම් කොටස අප වගකීම් ලෙස හදුන්වමු.එමෙන්ම ව්‍යාපාරයේ මුලු වත්කම් වලින්, මුලු වගකීම් ඉවත් කළ පසු ශේෂවන අයිතිකරුගේ හිමිකම හෙවත් ශුද්ධ වත්කම් ප්‍රමාණය ප්‍රාග්ධනය ලෙස හදුන්වයි.

ඒ අනුව කිසියම් ව්‍යාපාරයකට බාහිර වගකීමක් නොපවතින විට, එනම්, ව්‍යාපාරයක සියලු වත්කම් අයිතිකරු/අයිතිකරුවන් විසින් ප්‍රාග්ධනයෙන් පමණක් සමන්විත වූ විට, ව්‍යාපාරයේ වත්කම් එහි ප්‍රාග්ධනයට සමාන වේ.

වත්කම් = ප්‍රාග්ධනය

දැන්, ව්‍යාපාරයේ අයිතිකරුගේ ප්‍රාග්ධනයට අමතර ව්‍යාපාරය විසින් වෙනත් බාහිර පාර්ශවයකින් ණය මුදලක් ලබා (උදා: බැංකු ණය මුදලක්) ගත්තේ යැයි සිතමු. එවිට සමීකරණය පහත පරිදි වේ.

වත්කම් = ප්‍රාග්ධනය + වගකීම්

ඉහත සමීකරණය ගිණුම්කරණයේ මූලික සමීකරණයයි.

ව්‍යාපාරයක මූලික මෙහෙයුම් කටයුත්ත වනුයේ, භාණ්ඩ හෝ සේවාවන් සැපයීමයි. මෙහෙයුම් කටයුතු හේතුවෙන් වියදම් දැරිය යුතු අතර අදායම්ද ව්‍යාපාරයට ගලා එනු ඇත. මෙම වියදම් සහ ආදායම් ව්‍යාපාරයේ අයිතිකරු විසින් මෙහෙයවනු ලබන බැවින් වියදම් ප්‍රාග්ධනයෙන් අඩුකොට ආදායම් ප්‍රාග්ධනයට එකතු කරනු ලබයි.

වත්කම් = වගකීම් + ප්‍රාග්ධනය + ආදායම් - වියදම්

ඉහත සමීකරණය අනුව පෘණ ලකුණක් ගන්නා වියදම් සංරචකය ධන ලකුණකට මාරුකර සමාන ලකුණෙන් වම් පසට ගෙන ආ විට විට,

වත්කම් + වියදම් = වගකීම් + ප්‍රාග්ධනය + ආදායම්

බවට පරිවර්තනය වනු ඇත.

Download this as a PDF

ගිණුම්කරණ පරිසරය.

ව්‍යාපාරයකට සහ එම ව්‍යාපාරයේ ගිණුම්කරණ ක්‍රියාවලිය සදහා ව්‍යාපාරය සමන්විත වන වටපිටාව සැලකිය යුතු බලපෑමක් සිදු කරයි. එම නිසා ගිණුම්කරණය සදහා බලපාන්නා වූ පරිසර සාධක සම්බන්ධව මනා අවබෝධයක් තිබීම ගිණුම්කරණයට මෙන්ම ව්‍යාපාරයේ පැවැත්ම සහ වර්ධනයට බලපානු ඇත..

ගිණුම්කරණ පරිසරය ප්‍රධාන වශයෙන් අභ්‍යන්තර සහ බාහිර පරිසරය යනුවෙන් කොටස් දෙකකට බෙදා වෙන් කල හැකිය.

අභ්‍යන්තර පරිසර සාධක සහ එහි බලපෑම.

1. ව්‍යාපරයේ විවිධ අංශ/ දෙපාර්තමේන්තු : ව්‍යාපාරයක විවිධ අංශ විසින් අනුගමනය කරන ක්‍රියාපිලිවෙත් ගිනුම්කරණ ක්‍රියාවලියට බලපෑම් කරනු ඇත. උදාහරණ වශයෙන් ගැනුම් අංශය විසින් අනුගමනය කරන ටෙන්ඩර් ක්‍රියාපටිපාටිය, මූල්‍ය දෙපාර්තමේන්තුව විසින් අනුගමනය කරන ණය ප්‍රතිපත්තිය ගිණුම්කරණයට බලපාන ප්‍රධාන සාධක බව හදුනාගත හැකිය.
2. සේවකයන්: ව්‍යාපාරයක සේවකයන්ද ගිණුම්කරණයට බලපානු ඇත. සේවක වැටුප්, උසස්වීම් සම්බන්ධ වැටුප් වැඩිවීම්, සේවක විශ්‍රාම යෑම්, සේවක අර්ථසාධක අරමුදල සම්බන්ධ ගිණුම් තැබීම්, සේවක භාරකාර අරමුදල සම්බන්ධ ගිණුම් තැබීම් උදාහරණ ලෙස දැක්විය හැක.
3. කළමණාකරණය: ව්‍යාපාරයේ කළමණාකරුවන්ගේ තීරණද ව්‍යාපාරයේ ගිණුම්කරණ කටයුතු සදහා ඍජුවම බලපායි.

බාහිර පරිසර සාධක සහ එහි බලපෑම:

ගිණුම්කරණයට බලපාන බාහිර සාධක ලෙස ප්‍රධාන වශයෙන් (PESTEL) බලපායි. දේශපාලනික, ආර්ථික, සමාජයීය හා සංස්කෘතික, තාක්ෂණික, පාරිසරික, නෛතික, පරිසරයන් PESTEL යනුවෙන් කෙටි කොට දක්වයි.

1. දේශපාලනික හා ආර්ථික පරිසරය: ව්‍යවස්ථාදායකය විසින් තීරණය කරනු ලබන බදු ප්‍රතිපත්තිය, ගිණුම්කරණ කටයුතු සදහා බලපායි. ප්‍රධාන වශයෙන් බදු පමණක් සදහන් කලද වෙනත් දේශපාලනික සහ ආර්ථික සාධකද ගිණුම්කරණය සදහා බලපායි.
2. සමාජ සහ සංස්කෘතික පරිසරය: ව්‍යාපාරය විසින් ඉලක්කගත කර ඇති සමාජ හා සංස්කෘතික පරිසරයද ගිණුම්කරණයට බලපායි. විශේෂයෙන් විකුණුම් හා ලාභය වෙනුවෙන් මෙහි බලපෑම ඍජුවම බලපෑමක් එල්ල කරනු ඇත.
3. තාක්ෂණික පරිසරය: තාක්ෂණය යනු වර්ථමාන ලෝකයේ ඉතා වැදගත්ම සාධකය බවට පත් වී ඇත. තාක්ෂණය සියලුම අංශ වලට බලපෑම් කරමින් පවතින අතර, ගිණුම්කරණයටත් එය එසේමය. ගිණුම්කරණ කටයුතු සදහා තාක්ෂණය මගින් විවිධ තොරතුරු පද්ධතීන් පවා අද වනවිට සෑම ආයතනයක්ම පාහේ භාවිතා කරනු ලබයි.
4. නෛතික පරිසරය: විශේෂයෙන්ම 2007 අංක 7 දරණු ලබන සමාගම් පනත, ශ්‍රී ලංකා වරලත් ගණකාධිකාරි ආයතනය විසින් නියම කරනු ලැබ ඇති ගිණුම්කරණ ප්‍රමිත ව්‍යාපාරයක ගිණුම්කරණය වෙනුවෙන් ඍජුවම බලපායි.
   
   

    

   
   

   Download this as a PDF

මූල්‍ය ගිණුම්කරණය හා කළමණාකරන ගිණුම්කරණය..

විශේෂයෙන් ගිණුම්කරණ තොරතුරු භාවිතා කරන්නන්ගේ විවිධ අවශ්‍යතා හේතුවෙන් ගිණුම්කරණය කොටස් දෙකකට වර්ග කරයි. මුල් කාලයේදී එය මූල්‍ය ගිණුම්කරණය, පිරිවැය ගිණුම්කරණය සහ කළමණාකරණ ගිණුම්කරණය ලෙස කොටස් තුනකට වර්ග කලත් පසුව පිරිවැය ගිණුම්කරණයද කළමණාකරණ ගිණුම්කරණයේ උපාංගයක් ලෙස හදුනාගැනීමෙන් අනතුරුව එය කළමණාකරන ගිණුම්කරණයට ඇතුලත් කරන ලදී.

මූල්‍ය ගිණුම්කරණය යනු ව්‍යාපාරයක ගතවූ කාලපරිච්ඡේදයක් වෙනුවෙන් එම කාලපරිච්ඡේදයව් තුල ඇති වූ සත්‍ය ගණුදෙනු හා සිද්ධීන් පදනම් කරගෙන සකස් කරනු ලබන මූල්‍ය ප්‍රකාශන සමූහයයි. අභ්‍යන්තර පාර්ශවයන් විසින් මූල්‍ය ප්‍රකාශන සකස් කර භාවිතා කලත්, ප්‍රධාන වශයෙන් මෙය ව්‍යාපාරයේ බාහිර පාර්ශවයන් වෙනුවෙන් සකස් කරනු ලබයි.

කළමණාකරන ගිණුම්කරණය මූල්‍ය ගිණුම්කරණයෙන් වෙනස් ස්වරූපයක් ගනී. එය ව්‍යාපාරයේ කළමණාකරුවන් විසින් අනාගත තොරතුරු පදනම් කරගෙන ව්‍යාපාරයේ වර්ධනය හා පැවැත්ම සහතික කිරීම වෙනුවෙන් සකස් කරනු ලබයි. මෙම තොරතුරු භාවිතා කරන්නේ අභ්‍යන්තර පාර්ශවයන් පමණි.

මූල්‍ය sගිණුම්කරණයේ සහ කළමණාකරන ගිණුම්කරනයේ වෙනස්කම් පහත පරිදි දැක්විය හැක.

මූල්‍ය  ගිණුම්කරණය	කළමණාකරණ ගිණුම්කරණය
1. අතීත තොරතුරු පදනම් කරගනී. 2. ප්‍රධාන වශයෙන් බාහිර පාර්ශවයන් වෙනුවෙන් සකස් කරයි. 3. ඉදිරිපත් කිරීමේදී නියමිත ප්‍රමිතීන් අනුගමනය කළ යුතුය. 4. වර්ෂයක් වෙනුවෙන් සකස් කරයි.	1. විභව (අනාගත) තොරතුරු පදනම් කරගනී. 2. තොරතුරු භාවිතා කරන්නේ අභ්‍යන්තර පාර්ශවයන් වේ. 3. කළමණාකරන අවශ්‍යතාවයන් අනුව සකස් කරයි. 4. කාලයද කළමණාකරන අවශ්‍යතාවන් අනුව වෙනස් වේ.

ගිණුම්කරණ තොරතුරු සැපයීමේදී ඒවායේ ගුණාත්මකභාවය පිලිබද සැලකිලිමත් වීම ඉතා වැදගත් කරුණකි. ඒ අනුව ගිණුම්කරණ තොරතුරක පහත සදහන් ගුණාත්මක ලක්ෂණ අන්තර්ගත විය යුතුය.

1. නිවැරදි බව.
2. අවබෝධ කරගතහැකි බව.
3. සැසදිය හැකි බව.
4. සරල බව.
5. සම්පූර්ණ බව.
6. අදාල බව.

ඉහත සදහන් ගුණාත්මක ලක්ෂණ වලින් යුතු ගිණුම්කරණ තොරතුරු ව්‍යාපාරයක ඉහල සාධනීය මට්ටමක් පවත්වා ගැනීම සදහා වැදගත් වේ.

Download this as a PDF

ගිණුම්කරණය (Accounting)

වාණිජ අංශයෙන් උසස් පෙළ හදාරන සිසුන්ට මෙන්ම සාමාන්‍ය පෙළ ගිණුම්කරණය හා ව්‍යාපාර අධ්‍යනය හදාරන සිසුන්ටද බෙහෙවින් වැදගත් වන විෂයකි ගිණුම්කරණය. ගිණුම්කරණය යන විෂය එකී විභාග සමත් වීම සදහා පමණක් නොව වර්තමාන ලෝකයේ සියලුම ක්ෂේත්‍රයන්ට ඉතා වැදගත් වන මාතෘකාවක් බව සාක්ෂාත් වෙමින් පවතී. මෙය වෘත්තීයමය විෂයකි. ලොව පවතින රාජ්‍ය හෝ රාජ්‍ය නොවන සියලුම ව්‍යාපාර සංවිධානවලට මෙන්ම, ලාභ ලැබීමේ අරමුණක් රහිතව පවත්වාගෙන යන සමිති, සමාගම් වලට පවා ගිණුම්කරණය අත්‍යවශ්‍ය විෂය පථයක් බව ඉතා පැහැදිලිය.

ඉතාවැදගත් ඉතිහාසයක් සහිත ගිණුම්කරණය නම් වූ මෙම අපූර්ව විෂයෙහි නිර්මාතෘ වරයා ලෙස 'ලූකා පැසියෝලි' හැදින්විය හැක. ව්‍යාපාරිකයෙකු වූ ඔහුගේ මිතුරකුගේ ව්‍යාපාරයක් තුල මතු වූ ගැටලු නිරාකරණය කිරීමට ගන්නා ලද උත්සහයක ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ගිණුම්කරණය නම් වූ විෂය ජනිත වූ බව විශ්වාස කෙරේ. එහි ඉතිහාසය කෙසේ වුවත් වර්තමානය වන විට ගිණුම්කරණය තුලින් ජනිත වී ඇත ප්‍රතිලාභයන් නම් අපමණය.

ඇමරිකානු ගිණුම්කරණ සංගමයට අනුව ගිණුම්කරණය යන්න "තොරතුරු ලබාගන්නා පාර්ශව වලට විනිශ්චයක් කිරීමටත්, තීරණ ගැනීමටත් හැකිවන අයුරින් ආර්ථික තොරතුරු හදුනා ගැනීමේ, මැනීමේ සහ සන්නිවේදනය කිරීමේ ක්‍රියාවලිය" ලෙස අර්ථ දක්වනු ලබන අතර, එය ඇමරිකානු පොදු සහතිකලත් ගණකාධිකරණ ආයතනය විසින් අරුත් දක්වන්නේ, "යටත් පිරිසෙන් අර්ධ වශයෙන්වත් මූල්‍ය ස්වරූපයක් ගන්නා ගණුදෙනු හා සිද්ධි සුවිශේෂ ආකාරයට මුදල් මාධ්‍ය උපයෝගී කරගෙන සටහන් කිරීමේ, වර්ග කිරීමේ, සාරාංශ කිරීමේ සහ ඒ ක්‍රියාදාමයේ ප්‍රතිඵල විවරණය කිරීමේ කලාව" ගිණුම්කරණය වන බවයි.

කෙසේ වුවත්, ගිණුම්කරණය යනු ගිණුම්කරණ ඒකකයක හටගන්නා ගණුදෙනු හා සිද්ධීන් වාර්තා කර, ඒවා වර්ග කර, විශ්ලේෂණය කර, සාරාංශ කර ව්‍යාපාරයේ තීරණ ගන්නා පාර්ශවයන් වෙත ඉදිරිපත් කිරීමේ සමස්ථ ක්‍රියාවලිය ලෙස අර්ථකථනය කල හැකිය.

ඉහත දක්වා ඇති නිර්වචනයට අනුව ගිණුම්කරණ ඒකකයක් යනු, ව්‍යාපාරයක්, පුද්ගලයෙක්, ආයතනයක්, රාජ්‍ය සංවිධානයක් හෝ ලාභ ලැබීමේ අරමුණක් රහිතව පවත්වාගෙන යන රාජ්‍ය නොවන සංවිධානයක් විය හැක. මෙම ගිණුම්කරණ ඒකකයක හටගන්නා ගණුදෙනු හා සිද්ධීන් ගිණුම්කරණ ක්‍රියාවලියකට භාජනය කරයි. එම ක්‍රියාවලිය පහත පරිදි දැක්විය හැක.

ආදානය (INPUT)	ක්‍රියාවලිය (PROCESS)	නිමවුම (OUTPUT)
ගනුදෙනු හා සිද්ධීන් හදුනා ගැනීම	සටහන් කිරීම වර්ග කිරීම සාරාංශ කිරීම විශ්ලේෂණය කිරීම	ගිණුම්කරණ තොරතුරු

Download this as a PDF

Accounting

ඔබට අවශ්‍ය ගිණුම්කරණය විෂය දැනුම වර්ධනය කරගැනීම සදහා මෙම ලේබලය වෙත පිවිසෙන්න.